Sąd Najwyższy Izba Cywilna wydał 8 maja 2024 r. uchwałę 7 sędziów w temacie odszkodowań komunikacyjnych z OC (sygn. akt III CZP 142/22). Odszkodowania komunikacyjne to częsty temat przewijający się w sądach. Nieraz trzeba rozpatrywać kwestie zasadności napraw, doboru części zamiennych, miejsca dokonania naprawy.
Tym razem na wniosek Rzecznika Finansowego Sąd Najwyższy odpowiedział na pytanie dotyczące odszkodowań komunikacyjnych z OC oraz likwidacji szkód z OC:
„Czy zakład ubezpieczeń może ustalić odszkodowanie przysługujące poszkodowanemu z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych z uwzględnieniem ulg i rabatów na usługi naprawcze, części i materiały służące do naprawy pojazdu, wynikających z przedłożonej oferty, a możliwych do uzyskania w współpracującym z tym zakładem ubezpieczeń podmiotem gospodarczym, wskazując na spoczywające na poszkodowanym (uprawnionym do odszkodowania) obowiązki zapobieżenia zwiększeniu się szkody oraz współdziałania wierzyciela z dłużnikiem przy wykonaniu zobowiązania? (art. 362 KC, art. 16 ust. 1 pkt 2 u.u.o. i art. 826 § 1 KC w zw. z art. 354 § 2 KC)”
Pytanie dotyczy kwestii zwrotu kosztów naprawy w zakresie odszkodowania komunikacyjnego z OC sprawcy, którą właściciel uszkodzonego pojazdu wykonał we własnym zakresie lub poprzez wskazany przez siebie warsztat. Sąd Najwyższy stwierdził, że jeśli poszkodowany poniósł już koszty naprawy pojazdu lub zobowiązał się do ich poniesienia, wysokość odszkodowania z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych powinna odpowiadać tym kosztom, chyba że w danych okolicznościach są one oczywiście nieuzasadnione; wysokość odszkodowania nie zależy od ulg i rabatów możliwych do uzyskania przez poszkodowanego od podmiotów współpracujących z ubezpieczycielem.
Oznacza to, że odszkodowanie z OC sprawcy obejmuje też koszty naprawy pojazdu, jeśli są one uzasadnione, a także to odszkodowanie nie powinno zależeć od ulg i rabatów od ubezpieczyciela lub współpracujących z nimi warsztatów. Jest to korzystne dla poszkodowanych, ponieważ mogą oni wybrać warsztat, gdzie dokonają naprawy, a potem będzie to sfinansowane w ramach OC sprawcy.
Dodatkowo Sąd Najwyższy stwierdził, że jeżeli poszkodowany nie poniósł jeszcze kosztów naprawy pojazdu ani nie zobowiązał się do ich poniesienia, wysokość odszkodowania z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych powinna odpowiadać przeciętnym kosztom naprawy na lokalnym rynku, z uwzględnieniem możliwych do uzyskania przez poszkodowanego ulg i rabatów, chyba że skorzystaniu z tych ulg i rabatów sprzeciwia się jego uzasadniony interes.
Zatem w przypadku jeśli poszkodowany nie wykonał jeszcze prac naprawczych to ubezpieczyciel powinien wyliczyć ją na podstawie średniej ceny napraw w okolicy z uwzględnieniem ulg i rabatów. Sąd Najwyższy pozostawił tu też furtkę, dzięki której poszkodowany może sprzeciwić się takiej kalkulacji odszkodowania z OC sprawcy, jeśli taka kalkulacja będzie niezgodna z interesem poszkodowanego.
Można powiedzieć, że ta uchwała porządkuje stan prawny i dzięki temu jasnym jest, że poszkodowany może wybrać warsztat, w którym dokona naprawy pojazdu, a ubezpieczyciel w ramach tego powinien sfinansować naprawę z OC sprawcy.